Eski Mezopotamya'da Felaketlerden Korunma Ritüelleri

  

M.Ö. IV. Binyılda Mezopotamya’ya gelen Sümerlilerden bu yana birçok tanrı oluşturulmuştu. Sümerlileri yenerek buralara hakim olan Sami asıllı kavimler de bu tanrıları oldukça benimsemişlerdir. Babil dininde ise hem Sümer hem Sami dinsel gelenekler karışık olarak bulunmaktaydı. İnsanoğlu varlığı boyunca tanrıların kendileriyle ilgili kararlar adlığına inanmış ve bu kararları öğrenme isteği duymuştur. İşte bu istek de falcılığın ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bunun yanı sıra insanlar tanrıların hoşnutluğunu ve sevgisini kazanmak amacıyla, kötü yazgılarını da değiştirmeyi isteyerek tanrılara törenler düzenlemişler ve kurbanlar sunmuşlardı. Bunun yanı sıra Mezopotamyalılar tanrıları için de şehirlerinde tapınaklar da inşa etmişlerdi. Bu tapınaklarda görev yapan din kadınları ve din adamları ise sınıflara ayrılmış bu sınıflara ayrılmalarının nedeni ise bu törenlerin nasıl gerçekleştirileceği yahut törenlerde hangi şarkıların söyleneceği idi. Eski Mezopotamya ve Hitit toplumlarında rüyalar da kehanet vasıtası olarak kullanılmıştır. Rüyalar sayesinde insanlar tanrıların isteklerini bildirebildiklerine inanıyorlardı, gördükleri rüyalarda geleceğe yönelik kehanetlerde bulunuyorlardı. İnsanlar gördükleri rüyalarla tanrılara dileklerini isteklerini söylüyorlar ve suçlarının bağışlanmasını istiyorlardı. Öyle ki Krallar sefere çıkmadan önce nasıl hareket edeceklerini tanrıların desteğini nasıl sağlayacaklarını, düşmanlarının nasıl bir yol izleyeceklerini ve dönen entrikaları da din adamlarına sorarak öğreniyorlardı.

1. Ağıt Yakma: 

Mezopotamya insanları yaşayacakları kötü bir şeyi önlemek için veya bu durumdan kurtulmak için din adamlarıyla birlikte ağıtlar yakarlarmış. Bu ağıtlar ‘’gala’’ adı verilen din adamlarının yönetimin gerçekleşirken ‘’kirugu’’ işaret düzenine göre ve din adamlarına özgü bir lehçeyle gerçekleşiyordu. Sümerce ‘’Ersemma’’ ise ‘’tefin ağıtı’’ anlamına gelmekteydi. Bu tür ağıtlarda ise övgü ilahileri, feryatlar ve mitolojik feryatlar gibi motiflerin etrafında şekillenmişti. Örneğin İnanna ve Dumuzi’nin tutsaklığı sonucunda şehir halkı yas tutmuş ve ağıtlar yakmışlardı. Bu ersemmalar ise ‘’kalû’’ şarkıcıları tarafından söyleniyordu. Fakat bu ersemmalar sadece bir konuyu dile getirmek değil daha genel bir anlam taşıyordu Mezopotamyalı halklar için.

2. Namburri Ritüelleri: 

Kötü kehanetin, kötü bir yazgıyı yazmış ve kişisel tanrıyı sinirlendiren bir günah sonucu olduğuna inanılıyordu. Bunlardan etkilenen insanlar için üzerlerinde kötü etkiyi kaldırmak için namburbi ritüelleri yapılmaktaydı. Bu tören genelde kral, etkilenen kişi ve cin kovucu din adamı tarafından yapılmaktaydı. Bu tören sonunda kötü kehanetten etkilenen kişi normal yaşamına dönerdi. Bu ritüel ya birkaç günden fazla sürüyordu ya da bir günden bile kısa sürebiliyordu. Yeni Asur dönemi ile birlikte kötü kehanetlerden ve kötülüklerden korunmak için ise yeni inşa edilen ev veya tapınakların alt döşemelerine koruyucu heykeller bırakılmaktaydı.

3. Arındırma Ritüelleri

Arındırma ritüellerinin amacı ise Tapınağın bir saldırıya uğramaması yahut gücenmiş bir tanrıyı yatıştırmak için veya tapınağın herhangi bir felakete uğramaması için yapılmaktaydı. Bu töreni gerçekleştirmek için ise birçok din adamı ve din kadınının bulunması gerekmekteydi. Bu tören sırasında ise bir takım sıvıları tapınağın belirli yerlerine saçıldığını ve bunu yaparak tapınağın arındırıldığına inanılmaktaydı. Bu arındırmanın yanı sıra tapınaklar için kurbanlar da kesmekteydiler. Tapınak arındırmasının yanında Yeni Yıl Bayramı adı verilen bayramda da insanlar arınma törenleri düzenlemekteydiler.

4. Surpu Ritüelleri

Eskiçağdaki insanlar lanet ve felaketlerden korunmak için kendi tanrılarına sığınırlardı. İnsanlar üzerinde tanrının koruma özelliği yoksun kaldığı için insanlar kötülüklere açık bir halde yaşıyorlardı. İşte bu lanetler sayesinde zalimleri bularak onların yakıldığına inanıyorlardı. Surpu ritüelleri düzenleyerek tanrılarına sadık olduklarını ve kendilerini kötülüklerden korumaları için dua ediliyordu.

Sümerlilerden başlayarak birçok eski Mezopotamya uygarlıklarında beddualardan korunmak yahut felaketlerden sakınmak, tanrılarını hoşnut edebilmek için çeşitli dini törenler yapılmaktaydı. Kötülüğü yok edip sağlıklı ve mutlu bir yaşamı arzulayan bu insanlar için ise bu dini ritüeller oldukça önemliydi.